“Als ik loslaat wie ik ben, word ik wie ik zou kunnen zijn.” Deze woorden van de Chinese filosoof Lao Tzu raken een diepe waarheid. Tzu wordt gezien als de grondlegger van het taoïsme: een eeuwenoude filosofie waarin harmonie centraal staat. Volgens het taoïsme stroomt het leven als een rivier. Pas als we stoppen met tegen de stroom in zwemmen, ontdekken we wie we werkelijk zijn. Loslaten is daarbij geen verlies, maar een opening. Een beweging richting je essentie. In het taoïsme heet dat wuwei: handelen zonder te forceren. Niet passief zijn, maar meebewegen met het leven zoals het zich aandient: maar hoe doe je dat? Hoe kun je loslaten in een wereld die continu vraagt om vasthouden?
Waarom loslaten zo moeilijk is
Loslaten klinkt eenvoudig, maar is misschien wel één van de moeilijkste dingen om te doen. We houden van controle. De touwtjes in handen hebben, weten waar we aan toe zijn: het geeft ons een gevoel van veiligheid, maar het leven laat zich niet sturen door onze planning. We hebben over het meeste geen controle: niet over anderen, niet over de toekomst en vaak zelfs niet over onszelf.
Stel je eens voor dat je de controle zou moeten hebben over elk proces in je lichaam: elke hartslag, elke ademhaling, elke celdeling. Het leven zou onmogelijk worden. Gedachtes kunnen je enorm in bedwang houden, de kunst is die gedachten te kunnen laten gaan en te kiezen voor vertrouwen. Zoals de boeddhistische monnik Thich Nhat Hanh zei: “De geest kan duizend kanten op gaan, maar op dit prachtige pad loop ik in vrede.” Als we krampachtig proberen te sturen, verliezen we het contact met het moment. Loslaten betekent terugkeren naar wat hier is, naar rust en naar vertrouwen.
Loslaten volgens het taoïsme: leven als water
In het taoïsme wordt loslaten vaak vergeleken met water. Water is zacht, meegaand, vol vertrouwen, maar juist daardoor is het onstuitbaar. Het vindt altijd zijn weg en het slijpt zelfs steen. Zachtheid is geen zwakte. Het is een diepe kracht. Een oude eik die niet meegeeft, breekt in de storm, maar een buigzaam twijgje beweegt mee en blijft heel. De les van water is helder: geef mee, niet op.
Zoals Lao Tzu zei: “Handel zonder verwachtingen.” Wanneer je controle loslaat, laat je ook je angsten los. Je hoeft het verleden niet meer te herhalen en de toekomst niet vast te houden. Je hoeft alleen maar te zijn. In het nu.
Wuwei: loslaten in actie
De taoïsten spreken over wei wu wei: doen, door niet te doen. Het betekent niet dat je stilzit, maar dat je beweegt in lijn met je natuur. Je forceren is niet nodig. Het juiste moment dient zich aan als je ruimte maakt. Je intuïtie weet vaak al wat er nodig is, alleen je gedachten staan ertussen. We raken verstrikt in overtuigingen, in rollen, in zelfbeelden, maar onder al die lagen ben jij er nog steeds: stil, open en aanwezig. Het is zoals in het verhaal van de man die uit de schaduw stapte op zoek naar zon. Hij kreeg het heet, verlangde terug naar de schaduw en zocht zijn hele leven naar verkoeling tot hij eindelijk weer de schaduw vond en besefte: ik ben daar nooit echt weg geweest.
Oefening in loslaten: de omdraai-vraag
Wil je oefenen met loslaten? Probeer dan deze oefening eens:
Pak pen en papier en schrijf op: “Ik ben iemand die…” (Vul in wat je vaak over jezelf denkt, bijvoorbeeld: alles onder controle wil houden, altijd sterk moet zijn, niet mag falen.)
Lees het terug en stel jezelf dan deze twee vragen:
1. Wat als dat niet waar is?
2. Wie zou ik zijn zonder deze gedachte?
Adem.
Voel.
Laat los.
Voel je ruimte? Dat is het begin. Daar begint loslaten.
Loslaten is een begin, geen einde
Loslaten is geen opgave. Het is een uitnodiging naar meer zachtheid, meer vertrouwen en meer waarheid. Je hoeft geen betere versie van jezelf te worden, alleen een eerlijkere, niet perfecte, maar wel een échte versie van jezelf. Welke overtuiging laat jij vandaag los?
