Boeddha: Leven als een prins | Stilte.nl

Boeddha: Leven als een prins

Siddharta Gautama Boeddha was een spiritueel leider en op zijn gedachtegoed is het boeddhisme gebaseerd. De titel Boeddha is afgeleid van het woord: ‘Bud’, wat ‘hij die ontwaakt is’ betekent en wordt gegeven aan iemand die op eigen kracht verlichting heeft ‘bereikt’. 

Leven als een prins

Boeddha werd als prins geboren en heel beschermend binnen de paleismuren opgevoed en afgeschermd van de wereld buiten deze muren. Pas op 29-jarige leeftijd kwam Boeddha voor het eerst in aanraking met het leven buiten het paleis toen hij stiekem wegliep. Hij was in shock. Hij zag ziekte, armoede, dood en verderf. Vanaf dat moment besloot Boeddha het menselijk lijden te onderzoeken. Hij voelde zich schuldig over zijn welvaart en besloot zichzelf te onderwerpen aan zelfkastijding. Hij leefde zes jaar lang in de bossen en verhongerde bijna. Boeddha kwam tot inzicht dat zelfkastijding niemand zou helpen. Hij besloot te mediteren onder een bodhi boom, totdat hij verlicht zou zijn of zou overlijden. Boeddha raakte verlicht en bleef de rest van zijn leven onder die boom leven. Volgelingen kwamen naar hem toe, onder die boom, om ook verlicht te worden. 

Boeddha heeft altijd ontkent dat hij verlicht was. Als men hem vroeg wie hij was, was zijn antwoord steevast: ‘Ik ben wakker.’ Nog steeds bestaat er misverstand over de term verlichting. Vaak wordt verlichting als een te bereiken doel aangemerkt. Je bereikt het stadium van verlichting niet, je bent al verlicht. Zou je de interfererende mind stil krijgen, dan zou je dit beseffen en begrijpen.

Om in deze staat van begrijpen te komen, onderwees de Boeddha het achtvoudige pad:

De eerste drie onderdelen van dit pad vallen onder: wijsheid (In Pali: panna, spreek uit als panja). Deze onderdelen zijn:

* Juist inzicht;

* Juiste. intentie;

* Juist spreken

De opvolgende drie onderdelen van onder: ethisch gedrag (In Pali: sila, spreek uit als sjiela). Deze onderdelen zijn:

 *  Juiste handeling;

 *  Juist levensonderhoud;

 *  Juiste inspanning.

De laatste twee onderdelen vallen onder: concentratie (In Pali: samahdi). Deze onderdelen zijn:

 *  Juist bewustzijn;

 *  Juiste concentratie.

Er bestaat geen volgorde van de onderdelen van het pad zoals wellicht hierboven gesuggereerd wordt. De onderdelen vullen elkaar allemaal gelijkwaardig aan en volgen elkaar op. Moreel gedrag leidt tot wijsheid en concentratie, wijsheid leidt tot concentratie en moreel gedrag en zo verder.

Boeddha onderwees vaak indirect. Hij liet mensen dingen zelf inzien in plaats van het hen voor te kauwen. Dit wordt prachtig geïllustreerd in het verhaal van het mosterdzaad.

U dacht dat alleen u een kind had verloren; de wet van de dood luidt dat bij alle levende wezens niets blijvend is

Ten tijde van de Boeddha stierf het enige kind van een vrouw die Kisagotami heette. De vrouw was niet in staat dit te accepteren en rende van de een naar de ander om een medicijn te zoeken dat haar kind weer tot leven zou brengen. Men zei dat de Boeddha zo'n medicijn had. Ga naar hem toe zeiden zij. Kisagotami ging naar de Boeddha, knielde voor hem, en vroeg: 'Kunt u een medicijn maken dat mijn kind weer tot leven wekt?'

'Ik ken zo'n medicijn,' antwoordde de Boeddha. 'Maar ik kan het alleen bereiden met bepaalde ingrediënten.' De vrouw was opgelucht en vroeg: 'Welke ingrediënten hebt u nodig?' 'Breng me een handvol mosterdzaad,' zei de Boeddha. De vrouw beloofde dat voor hem te halen, maar toen ze wegliep, voegde hij eraan toe: 'Ik heb mosterdzaad nodig uit een huis waar geen kind, man of vrouw, ouder of bediende is gestorven. 'De vrouw stemde toe en begon alle huizen een voor een langs te gaan, op zoek naar het mosterdzaad. Bij elk huis waren mensen bereid haar het mosterdzaad te geven, maar wanneer ze hun vroeg of er iemand in het gezin was gestorven, kon ze geen huis vinden dat niet door de dood was bezocht - in het ene huis was een dochter overleden, in het andere een bediende, en in weer een ander huis een man of ouder. Kisagotami slaagde er niet in een huis te vinden waar de dood geen leed had veroorzaakt. 

Toen de moeder zag dat zij niet de enige was die verdriet had, legde ze het levenloze lichaam van haar kind neer en ging zij terug naar de Boeddha, die met groot mededogen zei: 'U dacht dat alleen u een kind had verloren; de wet van de dood luidt dat bij alle levende wezens niets blijvend is.' Alles is veranderlijk. Ook dit zal veranderen.