Je bent hier omdat je wil weten wat mindfulness nu eigenlijk inhoudt. Je bent hier omdat je nieuwsgierig bent naar wat precies de voordelen zijn wanneer je mindfulness beoefent. Je bent hier omdat je de laatste tijd steeds meer mensen hoort praten over mindfulness. Overall ben je hier waarschijnlijk omdat je wil weten wat mindfulness voor jou kan betekenen of wil je juist de bevestiging dat mindfulness helemaal niks voor jou is, dat kan natuurlijk ook.
Wat jouw beweegreden ook is: ik ga proberen je zo down to earth als mogelijk uit leggen wat mindfulness precies inhoudt en welke voordelen jij er voor jezelf uit kan halen. Dan kun je daarna voor jezelf beslissen of het iets voor je is of niet.
Wat is mindfulness?
Laat ik beginnen met de definitie van mindfulness volgens Wikipedia:
Mindfulness: Mindfulness of achtzaamheid wordt gedefinieerd als ‘het bewust aandacht geven aan het huidige moment, zonder hierover te oordelen’.
In deze definitie van mindfulness schuilen al een paar waardevolle aspecten die ik even apart zal behandelen.
Bewust aandacht geven aan het huidige moment
Dit klinkt makkelijk, je beoefent immers al mindfulness als je bewust aandacht geeft aan het huidige moment! Appeltje, eitje hoor ik je denken. Toch is dat vaak lastiger dan je denkt. Het is namelijk niet iets wat wij mensen van nature doen. Het huidige moment wordt vaak namelijk makkelijk ter zijde geschoven in ons dagelijks leven. Veel liever verblijven we in ons fijne verleden toen alles beter was of blijven we juist hangen in een problematisch verleden met de bijpassende problemen. En als we niet in het verleden zijn met onze gedachten, gaan onze gedachten maar al te graag over alle dingen die we nog gaan doen of moeten doen. We fantaseren over het potentieel dat de toekomst ons zal bieden of we maken ons juist zorgen over onze verdere levensloop.
Met 60.000 gedachtes per dag, kan je nog weleens alle kanten op schieten.
Met 60.000 gedachtes per dag, kan je nog weleens alle kanten op schieten en de kant van: het huidige moment wordt daarbij het minst gekozen laat ik maar zeggen. De mind is niet gemaakt om ons gelukkig te maken, het is gemaakt om ons te laten overleven. En dat overleven doen we door gevaren te voorkomen in de toekomst. Ik hoor je denken, er is toch nog wel meer dan dat? Laten we zeggen dat de mind ons lang niet altijd dient. In het boeddhisme bestaat het gezegde: ´the mind is a beautiful servant, but a terrible master´. Het dient ons het best als het niet in controle is, maar samenwerkt met onze intuïtie. Mindfulness kan je daarbij helpen, dus bare with me.
Het probleem van het huidige moment
Alvorens ik in de oplosmodus schiet om ervoor te zorgen dat die mind dus die beautiful servant wordt, wil ik graag nog eerst even duiken in het begrijpen van het probleem. Het probleem van het huidige moment is dat het geen alternatief biedt om naar uit te kijken. Het is onvermijdelijk, het is er al. Er valt niet aan te ontsnappen. En ontsnappen aan de realiteit doen wij mensen maar al te graag.
Het ego kan daarnaast ook geen goede maatjes zijn met het huidige moment. Heel kort zal het ego even tevreden zijn, wanneer het even heeft gekregen wat het wilde. Maar daarna begint het direct weer met het volgende moment belangrijker te maken dan het huidige moment. Wat kan ik nog meer doen, nog meer bereiken, hoe kan ik nog meer succes vergaren? Binnen mindfulness wordt ´succesvol zijn´ niet gerelateerd aan geld of al hetgeen je hebt bereikt, maar een succes is wanneer je aandacht voor het huidig moment hebt. Dat is alles wat je namelijk werkelijk ´hebt´.
Binnen mindfulness wordt ´succesvol zijn´ niet gerelateerd aan geld of al hetgeen je hebt bereikt, maar een succes is wanneer je aandacht voor het huidig moment hebt.
Als voorbeeld: je wilt een boek schrijven en dat verkopen. Je werkt een paar jaar lang kei hard om dit te laten slagen. Na twee jaar is het boek klaar, het vliegt de winkels uit en het belandt in de bestsellers lijst op nummer 1. Is dit dan een succes te noemen? We zijn geneigd deze vraag, in dit geval, met ´ja´ te beantwoorden. Maar beantwoord je dezelfde vraag ook zo makkelijk met ´ja´ als je weet dat in die paar jaar, het proces van schrijven je ontzettend tegenstond, je er elke dag weer tegenop zag om achter je laptop te typen, je familie en vrienden het moesten ontgelden, omdat je niet in je hum was en je ze überhaupt de afgelopen jaren weinig hebt gezien, omdat je geen tijd voor ze had. Is het dan een succes te noemen?
In wezen heb je twee jaar de aarde vervuilt met negatieve energie, jezelf en je omgeving ongelukkig gemaakt en veel mensen die je nooit ontmoet hebt benadeeld. Succes is geen toekomstige gebeurtenis. Je hoofddoel doel is onafscheidelijk van het nu. Deze eerste stap komt op de eerste plaats en je bestemming op de tweede.
Je stapt op deze manier weg van: ‘Als ik het af heb, kan ik het verkopen.’ Benader je het namelijk zo, dan heb je alleen maar het einddoel in gedachten. Het einde houdt de geest meer bezig dan het huidige moment. Het feitelijke doen, daar wordt aan voorbij gegaan. Al dat gehaaste doen is van lage kwaliteit. Als je volledig aandachtig bent voor wat je op elk moment doet (ja, je bent er) en zonder oordeel daarmee verder gaat voldoe je volledig aan de definitie van mindfulness.
Zonder oordeel
‘Zonder oordeel’. Mijn meditatie leraar zei altijd: dat gelukkig zijn niets meer en niets minder betekent dan de volledige acceptatie van ´wat is´. Neem de realiteit zoals die is en niet zoals je wenst dat het is. De Boeddha kwam hier 2500 jaar geleden al mee: we verzetten ons tegen het onwenselijke en streven naar meer van het wenselijke. In wezen verzet je je zo alleen maar tegen hetgeen er nu is: het huidige moment.
Mijn meditatie leraar zei altijd: dat gelukkig zijn niets meer en niets minder betekent dan de volledige acceptatie van ´wat is´
De voordelen van mindfulness
Waarom is mindfulness zo goed voor ons? Wat zijn de voordelen precies wanneer je mindful bent? Ik zal de 5 belangrijkste voordelen hieronder noemen.
1. Het vermindert van stress
Het meest bekende voordeel is dat mindfulness stress vermindert. Dit is het meest bekende voordeel, omdat dit hetgeen is waar mensen vandaag de dag het meest naar op zoek zijn: minder stress. Onze stresslevels schieten de pan uit, met alle honderd to-do´s die we op een dag moeten doen. We zijn zoveel aan het ´doen´, dat we vergeten te ´zijn´. Door mindfulness oefeningen komt je lichaam even uit die gestreste toestand waarin we altijd ´aan´ staan. Je lichaam ontspant, waardoor er weer ruimte komt voor andere dingen dan alleen maar die to-do lijst afvinken. Je hebt weer bewuste aandacht voor wat er op dat moment gebeurt en kan daarin rust, geluk, ontspanning en focus vinden.
2. Je kan je gedachtes en emoties beter reguleren
Wanneer je opmerkzaam en bewust (en dus mindful) bent, weet je hoe je gedachtestroom werkt. Je weet dat gedachtes opkomen en weer verdwijnen en dat je niet aan al je gedachtes zwaar hoeft te tillen. Je bent niet jouw gedachtes. Als je een zorgelijke of angstige gedachte hebt, ben je in staat dit even naast je neer te leggen of er helemaal geen waarde aan te hechten. Je kan objectief kijken naar een bepaalde gedachte die je hebt, zonder je meteen neerslachtig te voelen of meteen in paniek te raken. Je kiest er bewust voor welke gedachtes wel waardevol en welke gedachtes niet waardevol voor jou zijn.
3. Je maakt betere beslissingen
Doordat jij in staat bent niet impulsief te reageren op alle gedachtes en emoties die je hebt, maak je betere beslissingen. Je reageert niet direct vanuit angst, paniek of verdriet, maar je bent in staat je niet te laten meeslepen door je impulsen. Mindfulness geeft je het bewustzijn en daarmee de ruimte om na te denken over je gedrag, in plaats van gedrag dat voortkomt uit een instant reactie (actie-reactie). Je voelt je verdrietig en je wil meteen die hele bak ijs opeten? Je bent niet uitgenodigd voor dat ene feest en je wil de organisator een boos bericht sturen? Met alle gevolgen van dien. Door jezelf te trainen in mindfulness, maak jij de betere beslissingen en creëer je geen onnodige ellende voor jezelf.
4. Je hebt betere relaties
Er ontstaat meer ruimte voor echte connecties met de mensen om je heen. Niet alleen met de mensen die je kent, maar ook met onbekenden verbetert het je verbinding. Je staat meer open voor anderen, je ego neemt minder plek in en je bent beter in staat om je kwetsbaar op te stellen. Je emoties en gevoelens uit je makkelijker naar anderen. Deze openheid waarderen anderen aan je en het zorgt ervoor dat je relatie met hen verbeterd.
5. Je slaapt beter
De slaapkwaliteit van mensen die mindfulness beoefenen is vaker beter dan van mensen die dat niet doen. Onderzoek toont aan de levels van melatonine en serotonine worden verhoogd. De aanmaak van deze stoffen zorgen er voor dat je slaap wordt bevorderd. Daarnaast zorgt mindfulness ervoor dat je hartslag wordt verlaagd en dat er bepaalde delen in je hersenen worden geactiveerd die slaap bevorderen.
Hoe beoefen ik mindfulness?
Bewust aandacht geven aan het huidige moment kun je op verschillende manieren in je leven implementeren. Je kunt er zelf voor gaan zitten tijdens een meditatie, of kom eens langs bij een retraite avond van ons, als dit je aanspreekt. Je kunt ook laagdrempelig thuis beginnen met onze online cursus: ´Stilstaan is vooruitgaan´. Maar je kan ook gewoon met hele kleine dingen zelf al beginnen. Alles draait om bewust en aanwezig zijn. Als een telefoon gaat, laat hem overgaan en kijk naar de telefoon. Het zorgt voor een beetje ruimte in jezelf. Niemand zal opvallen dat hij nog twee keer overgaat voordat je hem opnam. Als je op de trap loopt, loop dan eens elke trede bewust, in plaats van alleen maar bezig te zijn met het boven zijn. Start de dag eens zonder je telefoon en probeer alles wat je doet met aandacht te doen. Als je onder de douche staat: ben je bewust van het warme water en hoe dat voelt. Als je ontbijt: ben je bewust van elke hap die je neemt en proef eens écht wat je eet.
Aanwezigheid is een toestand van innerlijke ruimtelijkheid.
Aanwezigheid is een toestand van innerlijke ruimtelijkheid. Alleen als je aanwezig bent vraag je jezelf: wat moet ik doen om tegemoet te komen aan wat deze situatie nodig heeft? Je brengt een nieuwe dimensie in de situatie: namelijk ruimte. Deze ruimte zorgt voor kwaliteit van denken en vervolgens handelen. Zo zorg je er dus voor dat elk succes moment opgevolgd blijft worden door een ander succes moment. Op deze manier kan mindfulness echt bijdragen aan het verbeteren van je leven en ontdoet het zich van het wollige en zweverige karakter dat aan ´mindfulness´ kleeft, want ja, ik heb er ook zo mijn associaties bij.
Denk je nu: ik ben eigenlijk wel enthousiast geworden en ik durf de uitdaging wel aan om eens in het diepe te springen, kom dan eens langs bij een van onze retraite avonden. Ik weet zeker dat je nog weleens voor positieve verrassingen kan komen te staan.
Succes en wie weet tot snel!
